Η συνέχεια του ταξιδιού μου στo Βιετνάμ

της Λήδας Shantala

Μέρος Γ'

Μεγάλο Σάββατο 3 Απριλίου 2010
Το τραίνο μας άφησε στο Lào Cai. Εκεί μας περίμενε ο καινούριος οδηγός, ο Χουέ και από εκεί ήρθαμε στη Sa Pa (ή Sapa). Είμαστε στα βόρεια, μόλις λίγα χιλιόμετρα από τα κινέζικα σύνορα. Εδώ είναι και το υψηλότερο βουνό της χώρας, κοντά στην κορυφή Φαν Τσι Πα, σε υψόμετρο 3.143. Η Σάπα ώς τη δεκαετία του '90 ζούσε μόνον από τη γεωργία, και σχετικά πρόσφατα άρχισε να ανοίγεται στους ξένους επισκέπτες, που έρχονται να κάνουν trekking ανάμεσα στις ταρατσωτές φυτείες και τα χωριά.

Μένουμε στο πανέμορφο ξενοδοχείο Victoria. Έχει πολύ τοπικό χρώμα. Παντού κυριαρχεί μία καταπληκτική μυρωδιά, που, όπως μας είπαν, είναι lemon grass, μελισσόχορτο, με την οποία πρέπει να είχαν ψεκάσει ακόμα και τα καλαμένια είδη, όπως τα πανέρια, μέσα στα οποία υπάρχουν ντενεκεδάκια για τα χαρτιά και τα σκουπίδια. Το δωμάτιο πολύ ωραίο, πολύ γραφικό, δίνει σε στέγες σπιτιών, αλλά αυτές τις στέγες τις μυτερές, που είναι οι χαρακτηριστικές των ναών και των παγόδων. Στην είσοδο έχει, πάνω σε μεταλλικές βάσεις, κοστούμια από τις φυλές που ζουν στην περιοχή της Σάπα, με τα αντίστοιχα καπέλα τους. Δύο κυρίες, ντυμένες με τις παραδοσιακές τους στολές, ύφαιναν στον αργαλειό. Από την άλλη μεριά τρεις άλλες κυρίες, οι οποίες πρέπει να ήταν Hmong, μαύροι Χμονγκ, έφτιαχναν κάτι με τα χέρια τους και τα πουλούσαν. Στο ξενοδοχείο έχει και μία πολύ ωραία μπουτίκ από όπου ψώνισα.
Τώρα είναι μία η ώρα. Είναι συννεφιά, κάνει κρύο και θα πάμε να κάνουμε έναν περίπατο ανάμεσα στους ντόπιους να γνωρίσουμε τις διάφορες φυλές.

Μαζί με το Χουέ, αποφασίσαμε να πάμε πρώτα στο χωριό Κατ Σατ. Πήραμε μία κατηφόρα και περάσαμε μέσα από σπιτάκια του χωριού. Τα πιτσιρίκια πάρα πολύ γλυκά. Οι άνθρωποι μένουν μέσα σε καλύβες σκοτεινές, χωρισμένες σε δωμάτια. Πάνω στην οροφή βάζουν τα τρόφιμα και κυρίως καλαμπόκι. Ένα σημείο του δωματίου είναι για ύπνο, το άλλο για φαγητό. Οι γυναίκες είναι ντυμένες με ειδικό τρόπο. Φοράνε μαύρες βερμούδες, με από πάνω μακριά μπουστάκια. Στα πόδια τους βάζουν βελούδινες περικνημίδες, που τις στερεώνουν με λεπτούς ιμάντες. Φορούν μεγάλα σκουλαρίκια και τα μαλλιά τους συνήθως τα φέρνουν μπροστά, τα ενώνουν με τσιμπιδάκια, με πιάστρες ασημένιες και μετά τα πάνε γύρω - γύρω από το κεφάλι και στο πάνω μέρος βάζουν μία πιάστρα ασημένια κάπου πάνω από το μέτωπο. Στο Κατ Σατ αυτό που ήταν καταπληκτικό ήταν ο καταρράκτης: πολλοί καταρράκτες μαζί, οι οποίοι πέφτουν και δημιουργούν ένα μαγικό τοπίο. Σήμερα ήταν και συννεφιά και οι όγκοι χάνονταν πίσω από την ομίχλη και τα σύννεφα.

Πήραμε το αυτοκίνητο και πιο κάτω κατεβήκαμε για να επισκεφθούμε τα χωριά Lao Chai και Ta Van. Μας περίμεναν πάρα πολλές γυναίκες. Μερικές από αυτές ήταν πολύ γλυκές. Η μία κοντά μου ήταν η Τζέι. Μία άλλη τη λέγανε Κουν. Μας ακολούθησαν καθ' όλη τη διάρκεια για να μας πείσουν να αγοράσουμε κάτι απ’αυτές. Περάσαμε το χωριό τους, περάσαμε το Ταβάν, και τελικά αγοράσαμε από κάθε μία από ένα τσαντάκι, γύρω στις 20.000 ντονγκ, τα οποία αντιστοιχούν σε περίπου ένα δολάριο. Το δολάριο είναι γύρω στα 20.000 ντονγκ.
Ετοιμάζω την τσάντα μου, γιατί αύριο το πρωί θα φύγουμε για το Μπανγκ Χα.

Κυριακή του Πάσχα, 4 Απριλίου 2010

Ξύπνημα στις 06:30, Ήρθε ο Χουέ και ξεκινήσαμε με το λεωφορείο για να πάμε στη σκεπαστή αγορά Bac Ha, όπου θα συναντούσαμε κυρίως τους Flower Hmong, που ονομάστηκαν έτσι απ'τις πολύχρωμες φορεσιές τους.
Πριν ακόμα μπούμε στην αγορά, αμέσως καταλάβαμε ότι πρόκειται για κάτι πολύ ιδιαίτερο. Περνούσαν γυναίκες με τις στολές τους, όπου το ύφασμα είναι κεντημένο με κάθε χρώμα που μπορεί να φανταστεί ο άνθρωπος, μεγάλα καπέλα, πολύ μεγάλα σκουλαρίκια, σαν μεγάλα κολάρα πάνω από το στήθος, ζώνες, και πάνω από τη φούστα μια πανώφουστα. Τα πόδια τυλιγμένα με κορδέλες μέχρι το γόνατο και παπούτσια κεντημένα κι αυτά. Κουβαλούσαν στις πλάτες καλάθια, πουλώντας τσάντες, μαντήλια και ό,τι άλλο μπορεί να φανταστεί κανείς.
Προχώρησα προς το βάθος και έφυγα προς την αγορά.
Εκεί πωλούνται τα πάντα. Χαζεύει ο άνθρωπος από αυτή την ποικιλία χρωμάτων, προσώπων, ηλικιών, όπου όλοι, καθισμένοι καταγής, αγοράζουν και πουλάνε. Έρχονται εδώ φυλές από όλα τα γύρω χωριά για να εκθέσουν τα προϊόντα τους και να εφοδιαστούν με ό,τι τους είναι απαραίτητο.
Υπάρχουν πάρα πολύ ωραία προϊόντα, πάρα πολλά κεντητά υφασμάτινα είδη: σακουλάκια, μαντήλια, ρούχα... Επίσης τσάντες, ξύλινα αντικείμενα, ασημένια κοσμήματα... Αγόρασα ένα κολιέ, δεν ξέρω τι μέταλλο είναι αυτό, μοιάζει ασημί, αλλά δεν είναι ασημένιο, όπως και ένα αντίστοιχο βραχιολάκι.
Πωλούνται λαχανικά, χόρτα διάφορα, ζαχαροκάλαμα, πάρα πολλά φρούτα, κρέας. Δυστυχώς, στο Βιετνάμ τρώνε ακόμα και τους σκύλους και τις γάτες. Υπάρχουν ειδικές μέρες, που τρώνε σκύλο ή τρώνε γάτα και μέρες που αυτό θεωρείται τυχερό, ενώ άλλες ημέρες θεωρείται ατυχία.
Καθόμουν και μαγνητοσκοπούσα, κανείς δε μου έδινε καμία σημασία. Θυμάμαι μία σκηνή, όπου είναι τρεις κοπέλες και μία κυρία, που είναι πιο μεγάλη, αλλά με παιδικό πρόσωπο, της οποίας στο αφτί φωνάζουν πολύ δυνατά ορισμένα πράγματα, γελάνε και οι ίδιες, γελάει και αυτή που πουλάει και δεν καταλαβαίνουμε, αν την κοροϊδεύουν, ή την προστατεύουν. Πάντως είναι μία σκηνή πάρα πολύ αστεία.

Μετά κατέβηκα προς τα κάτω. Ένα τεράστιο υπαίθριο εστιατόριο, με πολλά - πολλά μαγαζάκια, όπου γύρω από καζάνια, υπάρχουν μικρά τραπεζάκια πολύ κοντά στη γη και πολύ μικρά σκαμνάκια. Ο κόσμος τρώει με τα ξυλάκια. Πολλές γυναίκες, πολλά παιδιά.
Οι άντρες ασχολούνται με λίγο διαφορετικά πράγματα. Μαζεύονται στα υπαίθρια κουρεία. Είδα ένα είδος υπαίθριου χασάπικου, με πολλούς άντρες μαζεμένους γύρω - γύρω από αυτόν που θα έκοβε το κρέας και ο οποίος αφού ζύγιασε τη μαχαίρα του χτύπησε απότομα το κρέας στο σωστό σημείο. Ο κόσμος ενθουσιάστηκε και οι άνδρες άρχισαν να χειροκροτούν.
Άλλοι άνδρες είναι μαζεμένοι γύρω από μια κυρία πουλάει καπνό. Ο ένας προσπαθεί να ανάψει τη νερόπιπα, από την οποίο ρουφάει με θόρυβο τον καπνό από ένα καλάμι μπαμπού. Από τη μία μεριά του μπαμπού, διαγώνια τοποθετημένο ένα μικρό ξυλάκι, όσο ένα δάχτυλο (ο δείκτης). Μέσα στο ξυλάκι, γεμίζουμε με καπνό, βάζουμε φωτιά και μετά τραβάμε από το στόμιο τον καπνό που φιλτράρεται μέσα από το νερό.

Είχα δώσει ραντεβού με τους συνταξιδιώτες μου στη μία το μεσημέρι. Φάγαμε σε ένα εστιατόριο του κεντρικού δρόμου, έπειτα φύγαμε με το λεωφορειάκι για να κάνουμε επίσκεψη σε ένα από τα κοντινά χωριά.

Όταν φθάσαμε, χαμός από πούλμαν και κόσμο. Ζητήσαμε να πάμε σε ένα άλλο χωριουδάκι, λίγο πιο κάτω, το χωριό Ban Pho. Πολύ ήρεμο, μέσα στο δάσος: είναι ζήτημα αν συναντήσαμε κανέναν. Μετά, με το λεωφορειάκι, φτάσαμε στο χωριό Trung Do. Αφήσαμε το λεωφορείο και αρχίσαμε να περπατάμε. Ήταν μεσημέρι. Ο κόσμος πρέπει ή να έτρωγε ή να κοιμόταν. Φιλικοί, γλυκείς άνθρωποι. Ήταν υπέροχος αυτός ο περίπατος με τα πόδια. Ακουγόταν μουσική από τα σπίτια, στο βάθος ένα παιδάκι που έπαιζε, πάρα πολλή ησυχία. Μικρό χωριουδάκι, με το σχολείο του.
Περάσαμε από ορυζώνες, τα νερά έλαμπαν στο φως. Νεροβούβαλοι που οι άνδρες τους σπρώχνανε μέσα στη λάσπη για να κόψει το αλέτρι τη γη. Υπέροχες εικόνες, μέσα στους ορυζώνες. Μια ομάδα γυναικών, με τα κωνικά τους καπέλα, είτε μαζεύουν το στάρι σε δεμάτια, είτε σπέρνουν ρύζι. Άλλες καθισμένες στο μπροστινό μέρος του σπιτιού πουλούσαν νερά. Σε κάποιο σημείο είχαν βάλει φωτιά στο δάσος. Πιστεύω ότι είχαν βάλει φωτιά επίτηδες και δεν ήταν ατύχημα, γιατί πολλές από τις φυλές καλλιεργούν πάνω σε καμένα.
Περάσαμε το χωριουδάκι, ένα σχολείο και φτάσαμε στον ποταμό Chay («αυτός που τρέχει»). Μας περίμενε μία βαρκούλα – η διαδρομή ήταν πολύ ειρηνική και γαλήνια, καθώς το πλεούμενο γλιστρούσε πάνω στο ακίνητο νερό.
Βγήκαμε σε μία επαρχιακή πόλη. Εγώ ήπια τον παραδοσιακό καφέ φίλτρου - ένα - δύο δάκτυλα το πολύ, αλλά φοβερή γεύση. Μετά, αφού ολοκληρώσαμε, πήραμε το δρόμο του γυρισμού για Λάο Κάι, μέχρι να πάει η ώρα εννέα, οπότε θα παίρναμε το τρένο (πάλι στο βαγόνι Victoria!) για το Ανόϊ.
Ο Χουάν μας περίμενε στο ξενοδοχείο και μάλιστα πήγα μαζί του στο Λάο Κάι για να αγοράσω το CD μιάς μουσικής που άκουγα στο αυτοκίνητο και μου άρεσε πάρα πολύ. Δεν το βρήκα. Ελπίζω αυτό που πήρα να του μοιάζει.
Ο σταθμός ήταν γεμάτος. Περιμέναμε περίπου δύο ώρες. Ήρθε το Victoria Express, μας έδωσαν κουκέτα και όπως και στον πηγαιμό, για τον καθένα ένα σακουλάκι υφαντό, με πολλά χρώματα, όπου μέσα είχε νερό, οδοντόβουρτσα, πετσετούλα. Αυτή τη φορά, όταν μπήκαμε στο διαμέρισμα, βρήκαμε μία βαλίτσα και πάνω στην αριστερή κουκέτα πράγματα. Ήταν ένας Άγγλος, ο οποίος συνόδευε τα παιδιά του και τη γυναίκα του. Κοιμηθήκαμε τελικά γύρω στις δέκα και μισή.

Δευτέρα, 5 Απριλίου

Χαράματα, πέντε και μισή, έφθασε το τραίνο στο Ανόι. Ο Χιπ (ο Γκούφυ), ήρθε να μας προϋπαντήσει και μας πήγε στο ξενοδοχείο, το Sun Way.

Άφησα εγώ το κόκκινο καπέλο και ξαναφύγαμε αμέσως για το Ha Long Bay (κόλπος Χα Λόνγκ). Η διαδρομή πήρε περίπου τέσσερις ώρες, γιατί βέβαια υπάρχει και ένα όριο ταχύτητας, που πολλές φορές είναι 40-50 χλμ. Είχαμε μεγάλη υπνηλία, αφού φυσικά είχαμε κοιμηθεί πολύ λίγο. Περάσαμε από πεύκα, αλλιώτικα πεύκα, τα οποία έχουν πολύ ψηλούς κορμούς. Ο κόλπος Χα Λόνγκ περιέχει 3.000 νησιά, τα περισσότερα από ασβεστόλιθο, με πολλές σπηλιές. «Χα λόνγκ» σημαίνει «ο δράκος που κατεβαίνει».
Ο θρύλος λέει, ότι για να σταματήσει έναν εισβολέα, ένας ουράνιος δράκος έφτυσε στη θάλασσα μαργαριτάρια, πολύτιμους λίθους και πετράδια, δημιουργώντας νησιά και κοφτερά βράχια, που δεν επέτρεψαν στον εχθρικό στόλο να προσεγγίσει την ακτή. Μετά τη νίκη του, ο δράκος αποφάσισε να κατέβει στον κόλπο και να μείνει μέσα στη σπηλιά.

Ο κόλπος Χα Λονγκ υπήρξε όντως θέατρο ναυμαχιών ενάντια στους γείτονες του Βιετνάμ. Τρείς φορές, στο λαβύρινθο καναλιών στον ποταμό Bach Dang κοντά στα νησιά, ο Βιετναμέζικος στρατός εμπόδισε τους Κινέζους να κάνουν απόβαση. Το 1288, ένας εφευρετικός στρατηγός σταμάτησε τα μογγολικά πλοία που από τη θάλασσα ήθελαν να ανέβουν τον ποταμό Bach Dang, φυτεύοντας στην κοίτη του την ώρα της παλίρροιας ξύλινα παλούκια με μεταλλικές μύτες. Έτσι όταν ήρθε η άμπωτις και τα εχθρικά καράβια άρχισαν να μπαίνουν στον ποταμό, τρυπήθηκαν και βυθίστηκαν!
Μου έρχεται μια σκεψη, οτι ακόμα και το Water Puppet theatre, το παραδοσιακό κουκλοθέατρο στο νερό, και αυτό είναι με καλάμια που βγαίνουν μέσα από το νερό. Έχουν μάθει ίσως να κρύβουν πράγματα μέσα στο νερό ζώντας μέσα στους ορυζώνες.

Αργότερα, κατά τον πόλεμο του Βιετνάμ, το αμερικανικό ναυτικό τοποθέτησε σε πολλές από τις διώρυγες ανάμεσα στα νησιά μεγάλη ποσότητα από νάρκες, που ακόμα και σήμερα αποτελούν κίνδυνο για τα πλεούμενα.

Στον κόλπο Χα Λόνγκ η πόλη έχει ένα καζίνο, που είναι μόνο για ξένους, αφού τα τυχερά παιχνίδια απαγορεύονται στους Βιετναμέζους. Το 1975 πάρα πολλοί έφυγαν στο εξωτερικό. Δεν υπήρχαν δουλειές. Από το 1975 έως το 1986, τα σύνορα ήταν κλειστά. Όταν το 1985-90 άνοιξαν τα σύνορα (κάτι σαν την Περεστρόϊκα του Γκορμπατσόφ), γύρισαν πίσω για να επενδύσουν. Το 1994 η περιοχή ανακηρύχθηκε Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO και πέρυσι μπήκε στη λίστα από την οποία θα επιλέξουν τα νέα 7 θαύματα του κόσμου
[ΣΗΜ: Πράγματι, το 2012, ήταν ανάμεσα στα 7 που επιλέχτηκαν!]

Το ξενοδοχείο όπου μείναμε στο Χα Λόνγκ ήταν το Novotel. Καταπληκτικό ξενοδοχείο. Ήδη η είσοδος είναι πολύ ζεν, συνδυάζει παραδοσιακή αρχιτεκτονική εσωτερικού χώρου, αλλά και με πολλά μοντέρνα στοιχεία. Ένα μεγάλο πάσο με λουλούδια και στο βάθος σαλόνι στρογγυλό, όπου από πάνω κατέβαιναν μεταξωτά χωνιά, όλο αυτό περιτριγυρισμένο από φώτα και γραμμές κυκλικές και κάθετες. Το δικό μου δωμάτιο στο 10ο όροφο, σχεδόν όλο από τζαμαρία. Μόνον δεξιά από το κρεβάτι είχε τοίχο. Έβλεπα όλη τη Σινική θάλασσα.

Φθάσαμε στις έντεκα, αφήσαμε τα πράγματα και στις δώδεκα κατεβήκαμε στο λιμάνι για να επισκεφθούμε τα περίφημα νησάκια του κόλπου. Παλαιά πλοία, πρέπει να είναι κινέζικα, που θυμίζουν σκηνικό, απομακρύνονταν από τον κόλπο εν χορώ. Ένα ολόκληρο πλοίο μόνο για μάς. Μόλις λίγο απομακρυνθήκαμε από την ακτή, μας σέρβιραν φαγητό, Έπειτα ανεβήκαμε πάνω στις ξαπλώστρες και άρχισαν να φαίνονται μέσα στην ομίχλη τα υπέροχα αυτά νησάκια από ασβεστόλιθο, και οι θαλάσσιες σπηλιές. Ήταν ένα καταπληκτικό θέαμα, εντελώς ζεν, κατάλληλο για διαλογισμό: παρ'ότι ήταν όλο το ίδιο, άλλαζε συνέχεια.
Μπήκαμε στη σπηλιά «Ουράνιο παλάτι», μία τεράστια σπηλιά, 300 μετρα μήκος και 20 μέτρα ύψος, την οποία την ανεβήκαμε.
Επιστρέψαμε στο ξενοδοχείο. Το βράδυ κάναμε μία βόλτα παραλιακά αλλά ψιλόβρεχε, έτσι επιστρέψαμε στην καφετέρια του ξενοδοχείου να πάρουμε χυμό (εγώ διάλεξα μάνγκο) και φρουτοσαλάτες. Έτσι τελείωσε αυτή η καταπληκτική ημέρα.

Τρίτη, 12 Απριλίου

Εννέα το πρωί αναχώρηση για τη Hai Phong (Χάι Φονγκ). Χάι είναι η θάλασσα, φονγκ θα πει "υπερασπίζομαι". Εδώ υπερασπίζονται την πόλη ενάντια στους εχθρούς που έρχονται από τη θάλασσα. Η Χάϊ Φονγκ είναι το δεύτερο μεγάλο λιμάνι μετά τη Σαιγκόν. Η πρωτεύουσα η Σαϊγκόν, ή Χο Τσι Μινχ είναι πρώτη σε πληθυσμό, δεύτερη είναι το Ανόι, τρίτη η Χάι Φονγκ (με περίπου 2 εκατομμύρια κατοίκους), τέταρτη η Ντανάνγκ και η πέμπτη είναι η Καν Τάο, στο Δέλτα του Μεκονγκ.
Οι Γάλλοι μπήκαν στο Βιετνάμ από τη Χάι Φονγκ το 1873 και ήταν το τελευταίο μέρος που εγκατέλειψαν, μετά την ήττα τους στο Ντιεν Μπιεν Φου, το 1954.
Πολύ ευχάριστη πόλη, άνετη, χαμηλά κτίρια. Κατά μήκος των λεωφόρων έχει λουλούδια φανγκ. Είναι δέντρα τα οποία, όταν ανθίζουν, βγάζουν κόκκινα λουλούδια.
Επισκεφθήκαμε έναν αρχαίο ναό για προγόνους και την παγόδα Du Hang του 15ου αιώνα για τη θηλυκή Buddha. Εκεί, στις 15 Ιουλίου, που είναι η κινέζικη Ημέρα των Γονέων, φέρνουν προσφορές και ψάρια ή χελώνες για τη λίμνη που υπάρχει μπροστά στην παγόδα. Ήταν πολύ ωραίο το περίπτερο, ο κήπος και οι συνθέσεις βράχων. Από τη μία μεριά ο Βούδας, απέναντι ο Happy Buddha, περιστοιχισμένοι από αγάλματα με διάφορες μορφές του Βούδα και διαφορετικά mudras.
Εδώ αγόρασα ένα κασετόφωνο, που από μόνο του παίζει ύμνους, που τραγουδάνε οι μοναχοί.
Επισκεφθήκαμε το ναό Χανγκ Κεμπ, αφιερωμένο στο βασιλιά. Οι ναοί συνήθως είναι αφιερωμένοι στους προγόνους και τους βασιλείς. Στις παγόδες τιμάται ο Βούδας.

Συνεχίσαμε προς το Ανόι. Ήρθαμε στο ξενοδοχείο Sun Way.
Το απόγευμα ήταν ελεύθερο, έτσι κάναμε μία βόλτα στο κέντρο, πλάι στη λίμνη Χοάν Κιεν. Ήταν καταπληκτικά. Μέσα στη λίμνη έχει ένα ναό, όπου φθάνεις περνώντας από μία γέφυρα, που το βράδυ είναι φωτισμένη με φαναράκια, όπως και το περίγραμμα του ναού. Εδώ δόθηκε από τους θεούς στο βασιλιά ένα ξίφος για να μπορέσει να νικήσει τους εχθρούς του, το οποίο έπρεπε να το επιστρέψει. Τότε εμφανίστηκε μία τεράστια χελώνα, η οποία το πήρε από το βασιλιά για να το δώσει ξανά στους θεούς.
Το βράδυ ο κόσμος μαζεύεται γύρω από τη λίμνη και άλλοι από μόνοι τους κάνουν γυμναστική. Μία κυρία ήταν καθισμένη άκρη - άκρη σε ένα μάρμαρο και έκανε διαλογισμό. Άλλοι χόρευαν χιπ-χοπ, άλλοι χόρευαν ένα είδος αερόμπικ με υπόκρουση ηλεκτρονική μουσική. Φάγαμε μία πίτσα στο Little Kitchen και επιστρέψαμε στο ξενοδοχείο.
Η πόλη κατοικείται όλο από νέα άτομα. Όλο νέοι άνθρωποι και αυτοί που εργάζονται και αυτοί που κινούνται πάνω στα μηχανάκια, τα οποία είναι χιλιάδες και κατεβαίνουν σαν ορδές. Αυτό δίνει μία ιδιαίτερη ενέργεια και ξεχωριστή αίσθηση στην πόλη.

Τετάρτη 7 Απριλίου.

Επίσκεψη σε διάφορα μέρη στο Ανόι.
Το Ανόι ήταν η έδρα της Γαλλικής Ινδοκίνας από το 1887. Οι Γάλλοι έφτασαν όπως είπα και στην αρχή, το 1858 και έφυγαν το 1943, 90 χρόνια, με διάφορους βασιλιάδες-ανδρείκελα.

Επισκεφθήκαμε το μαυσωλείο του Χο Τσι Μινχ.
Ο Χο Τσι Μιχ γεννήθηκε το 1890 στη Χουέ. Ο πατέρας του ήταν δάσκαλος, η μητέρα του ήταν υφάντρα. Ο Χο Τσι Μινχ πέθανε το 1969 στα 79 του χρόνια. Ήταν εργένης, έμεινε μόνος και τον λένε πνευματικό πατέρα (νονό) του έθνους, αφού εκείνος ήταν που ελευθέρωσε τη χώρα το 1954 από τη γαλλική επιρροή.
Ο Χο Τσι Μινχ είναι ταριχευμένος και, όπως ο Λένιν και ο Μάο, έχει κι αυτός το μαυσωλείο του, σε ένα καταπληκτικό κτίριο από γκρίζο γρανίτη, στο κέντρο της πλατείας όπου το 1945, στο τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, διάβασε την διακήρυξη της ανεξαρτησίας του Βιετνάμ.
Γράφει μπροστά στο μαυσωλείο: "Τίποτα δεν είναι πιο πολύτιμο από την ελευθερία και την ανεξαρτησία".
Περνούσαμε σιγά-σιγά μπροστά από το γυάλινο φέρετρο, παρατεταγμένοι σε δυό σειρές και με πολλή πειθαρχία, σιωπή, με στρατιωτικούς ντυμένους στα άσπρα κάθε πέντε μέτρα, οι οποίοι ήταν σαν αγάλματα και οι οποίοι επέβαλαν αυτό το στυλ και σε εμάς, τους επισκέπτες, αφού είχαμε αφήσει τα πάντα, φωτογραφικές μηχανές και ο,τιδήποτε τσάντες είχαμε. Και έτσι, πολύ γαλήνια, οδηγηθήκαμε σε απόλυτη ησυχία προς τα έξω. Μία πολύ ιδιαίτερη εμπειρία μέσα σε παγωμένη ατμόσφαιρα.
Λίγο πιο κάτω, το σπίτι του Χο Τσι Μιχ και τα αυτοκίνητά του. Είχε ένα Peugeot 404 και δύο άλλα αυτοκίνητα ρώσικα. Ο κήπος. Η λίμνη. Στον κήπο έκανε τη γυμναστική του. Το γραφείο του. Και bunker - καταφύγιο ενάντια στις βόμβες. Είχε δέντρα γύρω, το πανύψηλο caxodium disticum (γνωστό στην Αμερική ως bald cypress), το οποίο εδώ το λένε growing Buddha. Μοιάζει λίγο με το banyan tree, αλλά αντί τα κλαριά να κατεβαίνουν και να φυτρώνουν στη γη, εδώ οι ρίζες απλώνονται γύρω-γύρω σαν «γόνατα» και σιγά - σιγά φυτρώνουν.

Μετά επισκεφθήκαμε την One Pillar Pagoda (παγόδα με τον ένα κίονα). Ο μύθος λέει ότι κάποτε, το 1049, ένας βασιλιάς που δεν είχε παιδιά προσευχήθηκε στον Βούδα της Συμπόνοιας, ο οποίος εμφανίστηκε στον ύπνο του, βγαίνοντας μέσα από έναν λωτό. Μετά από αυτό συνάντησε μία όμορφη χωρική και με αυτήν έκανε ένα γιο.
Σε έναν τοίχο βλέπουμε το Δαλάι Λάμα. Κάθεται πάνω σε ένα δράκο, ο οποίος μοιάζει να είναι τυλιγμένος γύρω του, μέσα σε μία θάλασσα και μου ήρθε η σκέψη: «the one who overcomes Samsara with the dragon, who symbolizes his spiritual power”.
Θυμήθηκα επίσης ένα σύμβολο για το ανθρώπινο μέτρο. Ήταν ένα ποτήρι, το οποίο μπορούσε να περιέξει νερό μόνο όταν ήταν γεμάτο ώς το 80%. Αν έβαζες παραπάνω, χυνόταν το νερό από τον πάτο. Συμβολίζει τον άνθρωπο, ότι πρέπει να μην είναι πλεονέκτης. Διότι μόνον το 80% μπορεί να διαχειριστεί. Ακόμη κι αν επιθυμήσει κι άλλα, τελικά θα τα χάσει.

Αφού επισκεφθήκαμε την παγόδα, πήγαμε στο Temple of Literature (Ναό της φιλολογίας), αφιερωμένο στον Κομφούκιο. Ο Κομφούκιος, που έζησε το 600 π.Χ, έλεγε, ότι ο ένας μπορεί να διδάξει τον άλλον και ότι ο καθένας μπορεί να γίνει δάσκαλος του άλλου. Για τον Κομφούκιο η πίστη και η αφοσίωση στο βασιλιά είναι πάνω και από την οικογένεια.
Ο ναός της φιλολογίας χτίστηκε το 1070 από το βασιλιά Lý Nhân Tông, που το 1076 αποφάσισε να στεγάσει εκεί το Αυτοκρατορικό Πανεπιστήμιο, το πρώτο πανεπιστήμιο της χώρας, για να μορφώνονται οι γόνοι της βασιλικής οικογένειας, οι ευγενείς και οι μανδαρίνοι. Τα ονόματα των σπουδαστών γράφονταν πάνω σε πέτρινες στήλες, που στηρίζονταν σε γλυπτές χελώνες. Μέχρι την εποχή του Χο Τσι Μινχ τους δόκτορες τους κατέγραφαν πρώτα εκεί, κι έπειτα σε βιβλία.
Το πανεπιστήμιο παρέμεινε σε λειτουργία ως το 1779. Το 1802 ιδρύθηκε η Χουέ, η νέα πρωτεύουσα, και ο Ναός της Φιλολογίας μεταφέρθηκε εκεί. Ετούτος ο ναός αναπαλαιώθηκε από τους Γάλλους πριν και μετά το Β’ Παγκόσμιο πόλεμο.
Σε πολλά σημεία έχει γερανούς πέτρινους ή μεταλλικούς, μπρούτζινους, οι οποίοι συμβολίζουν την ευφυΐα. Ύπάρχουν και τα τέσσερα ιερά ζώα της χώρας: ο δράκος, σύμβολο των αυτοκρατόρων, η χελώνα, που συμβολίζει τη μακροζωία, ο μονόκερως και ο φοίνικας.

Επισκεφθήκαμε το υπερ-σύγχρονο Εθνολογικό Μουσείο, ένα από τα καλύτερα ολόκληρης της χώρας, φτιαγμένο σε σχήμα του παραδοσιακού τυμπάνου Dong Son και αφιερωμένο στις 54 επίσημα αναγνωρισμένες εθνικές φυλές (πληθυσμιακές ομάδες) που μιλούν 11 διαφορετικές γλώσσες. Η κύρια πληθυσμιακή ομάδα είναι οι Βιετ Η λέξη "ναμ" σημαίνει "νότος", έτσι το όνομα Βιετνάμ σημαίνει "Οι Βιετ του Νότου". Οι Χμέρ έζησαν στο νότο, ανατολικά της Καμπότζης.
Η θρησκευτική πίστη εδώ, όπως είπα και πριν, συμπεριλαμβάνει τον ταοϊσμό, το βουδισμό, τον κομφουκιανισμό και τη λατρεία των προγόνων. Στους ναούς, όπως και στα σπίτια, υπάρχουν θυσιαστήρια για τα μέλη της οικογένειας που έχουν αναχωρήσει. Εκεί κάνουν πολλές προσφορές, καίνε νομίσματα, χάρτινα δέντρα, χάρτινα άλογα, τα αντικείμενα που θα βοηθήσουν την ψυχή στο ταξίδι της. Πολλά τέτοια στοιχεία τα είδαμε και στο Εθνολογικό Μουσείο.
Σε πολλές φυλές είδαμε ένα τεράστιο δέντρο για τελετουργίες, το οποίο καίγεται στο τέλος των τελετών. Πολλές φυλές επίσης είχαν τη θυσία του ταύρου. Σε έναν κεντρικό πάσσαλο δένανε τον ταύρο, ο οποίος έτρεχε γύρω- γύρω ενώ τον καρφώνανε, ένας θάνατος αργός. Μετά γινόταν μεγάλη γιορτή, με τραγούδια.
Είχαν μεγάλη γνώση των μετάλλων και των κρουστών. Είχαν διαβατήριες τελετές. Πολλοί ήταν γυμνοί. Είχαν σαμανιστικές γνώσεις. Είδαμε σε βίντεο τελετή από γυναίκες. Η πιο μεγάλη ήταν η Σαμάνα την οποία φέρνανε σε έκσταση με κουδουνίσματα.
Στους εξωτερικούς χώρους έχουν αναπαράγει αυθεντικές καλύβες σε φυσικό μέγεθος. Η μία ήταν μητριαρχική καλύβα, πολύ μακρύτερη απ'τις άλλες, γιατί η γυναίκα η πιο μεγάλη, η μητέρα, ήταν αυτή η οποία έδινε την τροφή σε όλες τις οικογένειες που ζούσαν μέσα στα δωμάτια της καλύβας. Είδαμε και άλλη καλύβα, η οποία ήταν καθ' ύψος και τεράστια. Μία άλλη, στην οποία γίνονταν τελετές τέλους του πένθους και όπου υπήρχαν ξόανα με εικόνες ερωτικές.

Μετά το μουσείο πήγαμε με cyclo taxi (ο οδηγός μου λεγόταν Σουάν), μέσα στην παλαιά πόλη. Πολύ ευχάριστη βόλτα. Κι έπειτα είδαμε παράσταση Water Puppet theatre νερο-κουκλοθέατρο – μια παράδοση τουλάχιστον χιλίων χρόνων - το οποίο ήταν εκπληκτικό. Έβγαιναν διάφοροι ήρωες μέσα από το νερό, γιατί τους κινούν από κάτω, με καλάμια από μπαμπού που είναι κρυμμένα μέσα στο νερό και με διάφορους άλλους τρόπους κινούν και τα χέρια. Η μουσική ήταν εξαιρετική όπως και ο συντονισμός, ο συνδυασμός μουσικής και δράσης.
Γυρίσαμε στο ξενοδοχείο και πήγαμε και φάγαμε εδώ κοντά σε ένα τοπικό εστιατόριο, το Dream Wine.
Το βράδυ, χαράματα προς Πέμπτη, είδα ένα όνειρο. Είδα τον μπαμπά να κολυμπάει και φώναξα: "Μπαμπά" και είδα στα χείλη του να λέει: "Λήδα". Μετά με είδα σε ένα αμάξι, οδηγούσε η μαμά και οδηγούσε πολύ καλά. Μάλιστα έκανε μία απότομη στροφή. Μετά είδα να χτυπάει το τηλέφωνο. Ήταν ο Γιαννάκης. Περίεργα όνειρα.

Πέμπτη 8 Απριλίου

Από χθες είχαμε έναν καινούριο οδηγό, το Χό.
Σήμερα το πρωί πήγαμε να επισκεφθούμε την επαρχία Ninh Binh, στα νότια του Ανόι. Πρώτα φθάσαμε στην πόλη Hua Lu, που το 10ο και 11ο αιώνα ήταν η πρωτεύουσα του Βιετνάμ, και βρίσκεται σε μια πράσινη, επίπεδη κοιλάδα ανάμεσα σε δυό απότομα βουνά. Εκεί κοντά είναι και η σπηλιά Bich Dong, με μια παγόδα του 15ου αιώνα. Είχε πάρα πολλούς Κινέζους και πολλά παιδιά που έκαναν πολύ θόρυβο. Ωστόσο ήταν όμορφα. Ανεβήκαμε πολλά σκαλιά και μέσα σε σπηλιές, είχε Βούδες, και τη θηλυκή Buddha.
Κατεβαίνοντας, πήγαμε και φάγαμε σε ένα εστιατόριο, σε μία εσωτερική αυλή, φύτρα, ρύζι, πατάτες τηγανητές, λαχανικά. Ήπια και τον καταπληκτικό τοπικό καφέ φίλτρου, με το μικρό φιλτράκι.
Μπήκαμε σε sampan, τις κινέζικες ξύλινες βάρκες με τον ίσιο πάτο. Ήταν γυναίκα αυτή που τράβαγε το κουπί, συχνά με το πόδι της και πλέοντας στον ποταμό Ngo Dong κάναμε την τρίωρη διαδρομή ώς τις σπηλιές Tam Cốc. Είναι τρεις σπηλιές: η Hang Cả, που έχει 127 μέτρα μήκος, η Hang Hai, 70 μ. και η Hang Ba, 5 μ. Είμαστε πολύ χαρούμενοι, η κοπέλα ήταν πολύ γλυκιά και τραγουδούσαμε το... «Βιετνάμ Χο Τσι Μινχ». Σε λίγο ήρθε και μία άλλη κυρία, η αδελφή της. Όταν φτάσαμε πια στον προορισμό μας συναντήσαμε ένα πλωτό παζάρι, με γυναίκες που πουλούσαν φρούτα και πολλά άλλα πράγματα - μέχρι κόκα κόλα. Αγοράσαμε φρούτα, μάνγκο, τα οποία τα προσφέραμε στις κυρίες. Τραβήξαμε κι εμείς κουπί μαζί τους. Στην επιστροφή άρχισε το ψηστήρι, τι θα αγοράσουμε. Είχαν τραπεζομάντηλα κεντητά, είχαν μακό, T-shirts. Τελικά αγοράσαμε δύο T-shirts και με τραγούδια φτάσαμε στο λιμάνι, όπου πήραμε τα λεωφορεία και γυρίσαμε.
Φτάσαμε στο ξενοδοχείο. Πήραμε ένα ταξί και πήγαμε στο κέντρο, όπου αγοράσαμε από μία κούκλα, τον Τουέ, μία μορφή του κουκλοθέατρου. Αγόρασα καφέ μεταξωτές μαξιλαροθήκες. Γυρίσαμε στο ξενοδοχείο. Έχω αρχίσει να ετοιμάζω τη βαλίτσα μου. Έχω απλώσει όλα τα πράγματα πάνω στο δεξί κρεβάτι. Η τηλεόραση παίζει μια γαλλική ταινία. Είναι έντεκα η ώρα, θα πάω για ύπνο.
Αύριο είναι η τελευταία ημέρα. Το πρωί απλώς θα πάμε μία βόλτα στην πόλη και στις πέντε και μισή θα έρθουν να μας πάρουν. Η πτήση μας είναι στις εννέα το βράδυ και φτάνουμε Αθήνα στις 07:25, Σάββατο πρωί, Σάββατο, 11 Απριλίου 2010.