ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Το βασικό θεωρητικό κείμενο της γιόγκα είναι τα Yoga Sutras, μια συλλογή 185 περιεκτικών αφορισμών, που έγραψε ο Patanjali Maharshi, φιλόσοφος, γιόγκι και γιατρός που έζησε τον 4ο - 3ο αιώνα π.Χ.. Τα Γιόγκα Σούτρας αποτελούνται από τέσσερα βιβλία.

Στα Γιόγκα Σούτρας, ο Patanjali με εξαιρετικά μεθοδικό και συνοπτικό τρόπο αναπτύσσει τη φιλοσοφία και θεωρία της γιόγκα.
Sutra είναι αυτό που διαπερνά, η κλωστή. Η λέξη υπονοεί ότι πίσω από τις λέξεις υπάρχει μια συνεχής ροή σκέψεως. Οι διαφορετικές ιδέες συνδέονται μεταξύ τους όπως οι κόμποι στο κομποσκοίνι και αποτελούν μια πλήρη φιλοσοφία, την Γιόγκα Darshana.
Drish : βλέπω, συνδέεται με τον Drashta: ο βλέπων.
Darshana : είναι η διαδικασία, η μέθοδος του βλέπειν.
Γιόγκα Darshana : η μέθοδος του βλέπειν μέσω της Γιόγκα.

Το να βλέπεις κάτι πέρα από τις αισθήσεις και το νου, με τις αισθήσεις στραμμένες προς τα μέσα, κλειστές στον εξωτερικό κόσμο, και το νου κάτω από απόλυτο έλεγχο.

Αν και πρόκειται για ένα φιλοσοφικό σύστημα, δεν γράφτηκε για ν΄ αποτελέσει αντικείμενο διανοητικών συζητήσεων. Γράφτηκε με στόχο να εξηγήσει την πρακτική μέθοδο της διαδικασίας για την ανύψωση της συνείδησης, την εμβάθυνση της γνώσης και την εξερεύνηση των δυνατοτήτων του νου, οδηγώντας τελικά πέρα από αυτόν.

Πολλά αποφθέγματα αναφέρονται σε πράγματα που είναι πέρα από την καθημερινή συνηθισμένη αντίληψη. Βοηθούν τον Sadhaka, το μαθητή, μέσω του βιωματικού αυτού συστήματος της γιόγκα, να διευρύνει τη γνώση του εαυτού του. Του δίνουν πληροφορίες για το αν πηγαίνει στη σωστή κατεύθυνση και τον ενδυναμώνουν να προχωρήσει πιο κάτω.

Τα αποφθέγματα δεν είναι δυνατόν να γίνουν πλήρως αντιληπτά. Άλλωστε ούτε ο στόχος του εγχειριδίου, είναι να γίνουν τα sutras κατανοητά εγκεφαλικά. Ο Sadhaka προοδευτικά θα καταλάβει αυτούς τα αποφθέγματα, μέσω της προσωπικής του εμπειρίας. Θα παίξουν το ρόλο του χάρτη στο εσωτερικό του ταξίδι. Από το συνηθισμένο επίπεδο θα τον οδηγήσουν σε υψηλότερο επίπεδο συνείδησης και τελικά στην εσωτερική απελευθέρωση μέσα από την πρακτική της γιόγκα.

Το εγχειρίδιο θεωρείται το πιο ακριβές κι επιστημονικό κείμενο που γράφτηκε σχετικά με τη γιόγκα.

Αποτελείται από 4 κεφάλαια και 196 αποφθέγματα.

1ο Κεφάλαιο: Samadhi Pada (51 αποφθέγματα) - Σαμάντι
2ο Κεφάλαιο: Sadhana Pada (55 αποφθέγματα) - Η πειθαρχία της πρακτικής
3ο Κεφάλαιο: Vibhuti Pada (56 αποφθέγματα) - Οι Ψυχικές δυνάμεις
4ο Κεφάλαιο: Kaivalya Pada (34 αποφθέγματα) - Η Απελευθέρωση

Σύμφωνα με τον Πατάντζαλι, υπάρχουν οκτώ μέλη για την πρακτική της γιόγκα
(Αshtanga yoga, επι λέξει "οκταμελής γιόγκα"): sutra 2.29

1. Yamas (αυτοπεριορισμοί σε σχέση με τους άλλους)
2. Niyamas (κανόνες διαγωγής που αφορούν τον εαυτό μας)
3. Αsanas- Στάσεις ή ασκήσεις του σώματος
4. Pranayama- Ασκήσεις ελέγχου της αναπνοής
5. Pratyahara- Απόσυρση του εαυτού από τις αισθήσεις
6. Dharana- Συγκέντρωση του νου
7. Dhyana- Διαλογισμός
8. Samadhi- Ομοιογενοποιημένη συνειδητότητα όπου έχει καταργηθεί η τριαδική αντιληπτικότητα –υποκείμενο, διαδικασία και αντικείμενο.

Ορισμός της γιόγκα, από την Σούτρα 1.2
"Yoga, chitta vritti nirodhah"

Yoga, chitta (νους + συγκινήσεις) vritti( διακυμάνσεις) nirodhah (σταματώ, περιορίζω)
δηλαδή: "Γιόγκα είναι ο έλεγχος των νοητικών διακυμάνσεων"

Ας εξετάσουμε λίγο αυτές τις έννοιες:

Citta : Προέρχεται από το Cit (τσιτ) που σημαίνει συνειδητός, συνειδητότητα. Είναι μία από τις 3 πλευρές του υπέρτατου, (sat-cit-ananda), είναι η θεμέλια ουσία και βάση μέσα από την οποία εμφανίζονται οι μορφές.
Σημαίνει ατομική συνειδητότητα , νους. Προϊόν συνείδησης + ύλης. Σαν καθρέφτης που αντανακλά τη συλλογική συνειδητότητα στον ανθρώπινο νου.
Cit : Παθητικός ορων, πανταχού παρων
Citta : Δημιουργημένη, εκδηλωμένη συνειδητότητα, ενεργητική, σε άμεση σχέση, επαφή με τον εκδηλωμένο κόσμο.
Vritti: Vrt = υπάρχω, λειτουργώ (1.6-1.11)
Niroddha = Νιrruddham = περιορισμένος, υπό έλεγχο.(3.9)
Περιλαμβάνει όλα τα στάδια που θα περάσει ο ασκούμενος, το ξεδίπλωμα της συνειδητότητάς του που είναι αποτέλεσμα της προόδου του.