Στο πρώτο βιβλίο των Yoga Sutras του Patanjali, "Samadhi Pada", ο συγγραφέας μιλά για το νού και για τα εμπόδια που συναντά ο ασκούμενος προκειμένου να φθάσει στην απελευθέρωση.

1.2 "Yoga, chitta vritti nirodhah"

Yoga, chitta (νους + συγκινήσεις) vritti( διακυμάνσεις) nirodhah (σταματώ, περιορίζω)
δηλαδή: "Γιόγκα είναι ο έλεγχος των νοητικών διακυμάνσεων". Ας εξετάσουμε τώρα μαζί του ποιές είναι αυτές οι νοητικές διακυμάνσεις, τα vrittis.

1.6 Pramana–Viparyaya-vikalpa-nidra-smrtayah.
(Ορθή γνώση, λανθασμένη γνώση, φαντασία, ύπνος, μνήμη)

Κάθε νοητική και γνωστική δραστηριότητα, κάθε επίπεδο νοητικής αναγνώρισης είναι βρίττι. Ακόμη και ο ύπνος είναι βρίτι. Στην Μαντούκια ουπανισάντ λέγεται ότι «όλος ο κόσμος μοιάζει να μην είναι τίποτε άλλο από μια από τις νοητικές διαφοροποιήσεις (της ανώτατης συνειδητότητας.»
΄Ετσι η ίδια συνειδητότητα εμφανίζεται, εκδηλώνεται με τη μορφή της συνειδητότητας στο «ξύπνιο», στον ύπνο, στις προτιμήσεις κλπ.΄Οπως ένας ηθοποιός εμφανίζεται στη σκηνή με πολλούς ρόλους. Μια συνειδητότητα με πολλά βρίττις. Τελικός στόχος της γιόγκα, αν το σκεφτούμε είναι η ολική εξαφάνιση των τρόπων εμφάνισης, εκδήλωσης της συνειδητότητας. (Όπως διάφορα αντικείμενα από πηλό που όταν καταστραφούν ξαναγίνονται αδιαμόρφωτος πηλός) (Το βραχιόλι που όταν λιώσει γίνεται χρυσός) Με τον ίδιο τρόπο βγαίνουν από το νου σκέψεις και μορφές(rupa)oi oποίες γίνονται αντιληπτές μέσω ονομάτων(nama), νοητικών «σημείων». ΄Ετσι ο νους πρέπει να αποποιηθεί όλων των ψυχο-νοητικών εκδηλώσεων του. Σταμάτημα του κόσμου , των εσωτερικών εκδηλώσεων. Σύμφωνα με τη γιόγκα και ο ύπνος είναι λοιπόν νοητική εκδήλωση. Πρόκειται για μια συνεχή διαδικασία επεξεργασίας και αφαίρεσης. Αυτές οι 5 βρίττις (pancatayya-πάντσαταγιά) αποτελούν το περιεχόμενο του νου, το ίδιο το νοητικό εργαστήριο. Κάθε νοητική δραστηριότητα εμπίπτει μέσα σε αυτές τις κατηγορίες.

1.7 Pratyaksa-anumana-agamah pramanani
Απ ευθείας αντιληπτικότητα, επαγωγή και μαρτυρία - αποκάλυψη, είναι πραμάνα:

«Τα γεγονότα που στηρίζονται σε ορθή γνώση στηρίζονται σε άμεση
αντίληψη, ή επαγωγή ή μαρτυρία»

1.8 Viparyaya-mithya jnanam-atad rupa-pratistham
H λανθασμένη γνώση ή εντύπωση – ουτοπική γνώση-όχι δική του μορφή-κατέχει, βασίζεται.
«Η λανθασμένη γνώση,viparyaya, είναι μια νοητική ανίληψη ενός πράγματος, του οποίου η πραγματική μορφή δεν αντιστοιχεί σε μια τέτοια λανθασμένη αντίληψη».
Αυτή η βρίττι, που λέγεται βιπαριάγια, -λανθασμένη γνώση-, και αυτή στηρίζεται σε κάποιου είδους επαφή με το αντικείμενο, όμως η νοητική εικόνα δεν ανταποκρίνεται στο αντικείμενο.
Παραδείγματα : Οφθαλμαπάτη στην έρημο.

1.9 Sabdajnana-anupati – vastu sunyo-vikalpah
(Λεκτική γνώση – όταν ακολουθείται – χωρίς νόημα – φαντασία).
«Γνώση που στηρίζεται σε λόγια χωρίς ουσία ή αντίκρυσμα, είναι Βίκαλπα, της φαντασίας»

Μπορεί να στηρίζεται σε προηγούμενη εμπειρία, επομένως είναι θέμα αναπαραγωγής λόγω μνήμης. Αλλοιώς εμπίπτει στην κατηγορία της φαντασίας, φαντασίωσης. Και στις 2 περιπτώσεις πρόκειται για υποκειμενική νοητική αντίληψη του.

1.10 Abhava – pratyaya – alambana – vrttih - nidra
Μη ύπαρξη - περιεχόμενο του νου (pratyaya)– υποστήριγμα, κύμα σκέψης – ύπνος χωρίς όνειρα.
«Ύπνος είναι αυτή η λειτουργία του νου που στηρίζεται στην απουσία νοητικού περιεχομένου»
Ακόμα και η λειτουργία του νου κατά τη διάρκεια της οποίας υπάρχει απουσία περιεχομένου μπαίνει στην κατηγορία των vrittis και ονομάζεται nidra. Εξωτερικά θα μπορούσε να φανεί σαν σταμάτημα των vrittis, chitta vritti niroddah, όπου και εκεί υπάρχει έλεγχος, απουσία των βρίττις. ΄Όμως στην πραγματικότητα στην κατάσταση του βαθύ ύπνου, δεν υπάρχει σταμάτημα της νοητικής δραστηριότητας, μόνο ο εγκέφαλος έχει αποσυνδεθεί από το νου και δεν αποτυπώνει τις διεργασίες του νου. Όταν ξυπνήσουμε ξανά ο εγκέφαλος γίνεται η έδρα των νοητικών διεργασιών. Αν σε ένα αυτοκίνητο βγάλουμε τις ταχύτητες, η μηχανή δεν σταματάει, μόνον η λειτουργία κίνησής του εξαφανίζεται. Με τον ίδιο τρόπο, παρόλο που δεν υπάρχει νοητικό περιεχόμενο στον εγκέφαλο, η νοητική δραστηριότητα μεταβιβάζεται σε ένα πιο λεπτοφυές μέσον. Τώρα στη γιόγκα, πρέπει να τεθούν υπο έλεγχο οι δραστηριότητες της citta, γι αυτό πρέπει να σταματήσουν οι διακυμάνσεις αυτού του νοητικού φορέα κατά τη διάρκεια της εγρήγορσης. Τότε ο εγκέ¬φαλος συνδέεται με το νου και καθώς ελέγχουμε τη νοητική δραστηριότητα μέσα στον εγκέφαλο, μας δίνεται η δυνατότητα να ελέγξουμε τη ίδια την εγκεφαλική δραστηριότητα.

1.11 Anubhuta-visaya – αsampramοsah - smrtih
Βιωματική εμπειρία – αντικείμενο (υποκείμενο-ύλη) – δεν του επιτρέπεται να φύγει – μνήμη μιας εμπειρίας
«Η μνήμη δεν επιτρέπει σε μια βιωματική εμπειρία να χαθεί»
Η μνήμη είναι η συγκράτηση προηγούμενων εμπειριών στο νου. Παραμένουν ως εντυπώσεις (samskaras) οι οποίες ανά πάσα στιγμή ενεργοποιούνται με τη μορφή των νοητικών διακυμάνσεων.

1.12 Abhyasa- vairagyabhyam- tannirodhah.
Συνεχής πρακτική - μη προσκόλληση – αυτό (Vrittis) σταματούν
«Με τη συνεχή πρακτική και την άσκηση της αποδέσμευσης από πράγματα και επιθυμίες επιτυγχάνουμε το σταμάτημα των νοητικών διακυμάνσεων».

Την abhyasa, πρέπει να την κατανοήσουμε ως anusthana (ανουστάνα), αφοσίωση, πνευματική αφιέρωση σώματος-νου-ψυχής, όχι μια μηχανική ή μηχανιστική επανάλειψη. Συνεχή πρακτική με πλήρη κατανόηση της φιλοσοφίας της γιόγκα.

Η πρακτική είναι η θετική πλευρά της γιόγκα, η μη προσκόλληση, ή η αποδέσμευση είναι η αρνητική. (Viyoga: η διαδοχική αποκόλληση της ταυτότητάς μας από υλικά και φθαρτά και η ταύτησή μας σε ιδιότητες του πυρήνα) Η πρακτική είναι ο δρόμος της εξέλιξης, η αποδέσμευση και η απάρνηση, ο δρόμος της εισέλιξης.

Η πρακτική υπονοείται σε όλα τα 8 μέλη της γιόγκα. Η εξελικτική πρακτική περιλαμβάνει τα πρώτα 4 στάδια, ο εισελικτικός δρόμος της αποδέσμευσης αφορά τα επόμενα 4. Αυτό το εσωτερικο ταξίδι αποκολλά τη συνειδητότητα από τα εξωτερικά αντικείμενα.
ΗΑ, ο ήλιος, αφορά την εξελικτική πρακτική τη δύναμη της ζωής, το πράνα, και THA, η σελήνη την μη προσκόλληση και απάρνηση, τη Συνείδηση.

Ο ασκούμενος της χάθα γιόγκα πρέπει να ασκείται με τα γιάμας και νιγιάμας καθ'όλη τη σάντανα. Αμπυάσα. Η απόρριψη ιδεών και δράσεων που εμποδίζουν την πρόοδο στη σάντανα είναι η βαϊράγγυα. ΄Όπως ξέρουμε, η Συνείδηση ταυτίζεται με τα εξωτερικα αντικείμενα. Ο βλέπων υποτάσσεται στον κινούμενο νου. Τα 8 μέλη της γιόγκα μας προτείνονται ως μέσον για να σταματήσει η περιπλάνηση και για αποκτήσουμε σωστή αντίληψη. Με τη vairagya μαθαίνουμε να απελευθερωνόμαστε από επιθυμίες και πράγματα που εμποδίζουν την αναζήτηση της ένωσής μας με τον θείο πυρήνα μας.